Czym jest miażdżyca tętnic kończyn?
Choroba naczyń obwodowych (PAD – peripheral arterial disease) dotyczy najczęściej tętnic kończyn dolnych. U podłoża zmian leży głównie miażdżyca odpowiedzialna za około 98% przypadków, ale choroby zapalne, degeneracja naczyń w przebiegu chorób metabolicznych (np. cukrzycy, niewydolności nerek) oraz zespoły usidlenia również mogą wywoływać objawy chromania przestankowego. Dolegliwości lokalizują się najczęściej w obrębie mięśni podudzia, a ich nasilenie zależne jest od zaawansowania zmian oraz stopnia rozwoju krążenia obocznego w łożysku naczyniowym. Typowe objawy zgłaszane są jako zmęczenie mięśni, ból czy sztyw-nienie łydek po przejściu określonego dystansu. Objawy tego typu określamy mianem „chro-mania przestankowego” jako, że dolegliwości zmuszają do robienia przystanków celem ustą-pienia bólu łydek.
Jakie objawy powinny mnie zaniepokoić ?
Dolegliwości o typie „chromania przestankowego” mają charakter przewlekły, ale z tendencją do nasilania się objawów w perspektywie kilkunastu lat. W okresie początkowym objawy za-czynają się ujawniać po przejściu około 1,0-1,5 km, ale wówczas chorzy zwykle nie uświada-miają sobie jeszcze problemu. Przy skróceniu dystansu chromania do około 500 metrów pa-cjenci zaczynają szukać porady u lekarza POZ lub lekarza specjalisty. Kolejne skrócenie dy-stansu poniżej 200 metrów pozwala kwalifikować chorych do leczenia zabiegowego – angio-chirurgicznego. Dalszy postęp choroby i brak odpowiedniego leczenia doprowadzają do wy-stąpienia bólów spoczynkowych i nocnych, a następnie do rozwoju zmian martwiczych w za-kresie stopy.
Jakie są czynniki ryzyka rozwoju miażdżycy?
Z czynników, na które nie mamy wpływu należy wymienić: rasę czarną, płeć męską oraz wiek. Do czynników modyfikowalnych zalicza się natomiast : palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, zaburzenia cholesterolu, hiperhomocysteinemia oraz przewlekła choroba nerek.
Po przeanalizowaniu danych widać, iż palenie tytoniu jest najmocniejszym czynnikiem ryzyka rozwoju objawowej choroby tętnic obwodowych. Należy jeszcze podkreślić wyjątkowe miej-sce cukrzycy u chorych z PAD. Choroba naczyń obwodowych u chorych z cukrzycą przebiega gwałtowniej, ujawnia się wcześniej oraz częściej postępuje jako postać wielopoziomowa.
Jakie badania wykonuje się celem potwierdzenia miażdżycy ?
W badaniu fizykalnym chorego z chromaniem przestankowym skupiamy się na ocenie tętna w pachwinach, w dole podkolanowym oraz na stopie (tętnica grzbietowa stopy i tętnica piszcze-lowa tylna).
Prostymi próbami do wykonania jest test marszowy, lub próba wysiłkowa na bieżni pozwala-jące określić nasilenie choroby. Pomiar ciśnienia tętniczego na ramieniu i obu stopach pozwala wyliczyć wskaźnik kostka-ramię (ABI – ankle-brachial index), który jest wyjątkowo swoistym dla miażdżycy parametrem.
W diagnostyce obrazowej tętnic kończyn dolnych najczęściej stosuje się badanie ultrasonogra-ficzne metodą Dopplera, które w rękach doświadczonego diagnosty pozwala dokładnie oce-nić nasilenie i lokalizację zmian. Kolejnymi badaniami wykorzystywanymi jako przygotowanie do zabiegów chirurgicznych są badania TK i MRI wykonywane w algorytmie naczyniowym.
Leczenie:
W momencie rozpoznania miażdżycy tętnic kończyn dolnych lub jej podejrzenia należy odbyć spotkanie dotyczące edukacji i promocji zachowań prozdrowotnych.
W profilaktyce niedokrwienia i leczeniu zmian miażdżycowych bardzo ważne jest postępowa-nie niefarmakologiczne takie jak: zaprzestanie palenia, regularna aktywność fizyczna tj. trenin-gi marszowe, dążenie do uzyskania wagi należnej, ścisła kontrola poziomu lipidów i glukozy w surowicy oraz ciśnienia tętniczego krwi.
W postępowaniu farmakologicznym zaleca się: kwas acetylosalicylowy (aspiryna) w dawce 75-150 mg / dobę stosowany bezterminowo i statyny, które obniżają poziom cholesterolu LDL.
Dla pełnego opisu leczenia przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych należy wspomnieć o leczeniu zabiegowym. W terapii zabiegowej wykorzystuje się metody wewnątrznaczyniowe takie jak: angioplastyka balonowa czy stentowanie naczynia. Do metod chirurgii otwartej zali-czyć należy: endarterektomię, plastykę naczynia z wszyciem łaty i pomostowanie.
Konsultacje medyczne:
ul. Krowoderska 17
31-141 Kraków
Pokaż na mapie >